Vergi, Maliye, Ekonomi, Sosyal Güvenlik, Ticaret Hukuku Hakkındaki Herşey

Vergi

Murat BİRİNCİ
Murat BİRİNCİ
2230OKUNMA

Beyanname düzenleme programında bir revizyona ihtiyaç var: İndirimli kurumlar vergisi tablosu

Özet:

Beyanname Düzenleme Programı (BDP) mükelleflerce verilecek beyannamelerin elektronik ortamda hazırlanması için kullanılan Gelir İdaresi Başkanlığınca geliştirilmiş bir bilgisayar programıdır. Program ile hazırlanan kurumlar geçici vergi ve kurumlar vergisi beyannamelerinin ekinde “İndirimli Kurumlar Vergisi Tablosu” yer almaktadır. Bu tabloda yer alan ve programın otomatik olarak hesapladığı “Fiili Yatırım Harcaması Nedeniyle Hak Kazanılan Yatırıma Katkı Tutarı” alanı uygulama sırasında mükelleflerin hak ettikleri tutardan daha düşük yatırıma katkı tutarından faydalanmalarına sebep olabilmektedir.

Yatırım Döneminde Diğer Faaliyetlerden Elde Edilen Kazançlar İçin İndirimli Kurumlar Vergisi Uygulaması

Yatırım teşvik belgesinde yer alan yatırıma katkı ve vergi indirim oranları dikkate alınarak ilgili teşvik belgesi kapsamındaki yatırımlardan elde edilen kazançlara indirimli kurumlar vergisi uygulanması esastır. KVK’nın 32/A maddesinin ikinci fıkrasına 6322 sayılı Kanunla eklenen (c) bendi hükmüyle, mükelleflerin yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırımlarının yatırım döneminde diğer faaliyetlerinden 1/1/2013 tarihinden itibaren elde ettikleri kazançlarına, indirimli kurumlar vergisi uygulanması suretiyle yatırıma katkı tutarının kısmen kullandırılması mümkün hale gelmiştir. Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın (Karar) 15 inci maddesinin 5 inci fıkrasına göre, bu maddeye göre hesaplanacak yatırıma katkı tutarına mahsuben, gerçekleştirilen yatırım harcaması tutarını aşmamak ve toplam yatırıma katkı tutarının yüzde seksenini geçmemek üzere yatırım döneminde yatırımcının diğer faaliyetlerinden elde edilen kazançlarına indirimli gelir veya kurumlar vergisi uygulanabilir.

Öte yandan, KVK’nın geçici 9 uncu ve Kararın geçici 8 inci maddeleri uyarınca,  bu Karar ve daha önceki kararlara istinaden imalat sanayiine yönelik (US-97 Kodu:15-37) düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında 1/1/2017 ile 31/12/2022 tarihleri arasında gerçekleştirilecek yatırım harcamaları için bölgesel ve stratejik teşvik uygulamaları kapsamında;

  1. Vergi indirimi desteğinde uygulanacak yatırıma katkı oranları her bir bölgede geçerli olan yatırıma katkı oranına 15 puan ilave edilmek suretiyle,
  2. Kurumlar vergisi veya gelir vergisi indirimi tüm bölgelerde yüzde yüz oranında,
  3. Yatırıma katkı tutarının yatırım döneminde yatırımcının diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlarına uygulanacak oranı yüzde yüz olmak üzere,

teşvik belgesi üzerinde herhangi bir işlem yapılmaksızın uygulanacaktır.

Açıklanan uygulama esasları çerçevesinde örnek bir hesaplama ile yatırım döneminde diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara indirimli kurumlar vergisi uygulaması sırasında faydalanılabilecek yatırıma katkı tutarını tespit edelim.

Örnek: (X) A.Ş. 1. bölgede tevsi yatırım türünde toplam 10.000.000.-TL’lik yatırım için yatırım teşvik belgesi almıştır. Yatırıma katkı oranı %40, vergi indirim oranı %80’dir. 2022 hesap dönemi 3 üncü geçici vergi dönemi itibariyle gerçekleşen yatırım tutarı 6.500.000.-TL’dir.

US-97 kodunun 15-37 aralığında olduğu varsayımı ile hesaplama yapmak gerekirse;

1/1/2017 ile 31/12/2022 tarihleri arasında gerçekleştirilecek yatırım harcamaları için yatırıma katkı oranına 15 puan ilave edilmesi, henüz gerçekleşmeyen yatırım harcaması için ise belge üzerinde yazılı yatırıma katkı oranının dikkate alınması gerekmektedir. Mevcut verilere göre yatırıma katkı tutarı aşağıdaki şekilde hesaplanmalıdır:

Yatırıma Katkı Tutarı = [Gerçekleşen Yatırım Tutarı x (%40 + %15) + Gerçekleşmeyen Yatırım Tutarı x %40]

Yatırıma Katkı Tutarı = [6.500.000 x (%40 + %15) + 3.500.000 x %40]

Yatırıma Katkı Tutarı =  4.975.000.-TL

Yatırıma Katkı Oranı (Ortalama) = [Yatırıma Katkı Tutarı / Toplam Yatırım Tutarı]

Yatırıma Katkı Oranı (Ortalama) = %49,75

Yatırıma katkı tutarı tespit edildikten sonra yatırım döneminde diğer faaliyetlerden elde edilen kazanca indirimli kurumlar vergisi uygulaması sırasında iki tane sınırın kontrol edilmesi gerekmektedir: fiilen gerçekleşen yatırım tutarı ve toplam yatırıma katkı tutarının belirlenen oranı. Yukarıda açıklanan uygulama esasları doğrultusunda, bu tutarlardan düşük olanı uygulama sırasında üst sınır olarak dikkate alınmalıdır.

  1. Sınır: Toplam Yatırıma Katkı Tutarının Belirlenen Oranı

[6.500.000 x (%40 + %15) x %100 + 3.500.000 x %40 x %80] =   4.695.000.-TL

Toplam yatırıma katkı tutarının belirlenen oranı hesaplanırken, 1/1/2017 ile 31/12/2022 tarihleri arasında gerçekleştirilecek yatırım harcamaları için yatırıma katkı oranına 15 puan ilave edilmiş, yatırıma katkı tutarının yatırım döneminde yatırımcının diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlarına uygulanacak oranı da %100 olarak dikkate alınmıştır. Yatırımın henüz gerçekleşmeyen kısmı için ise ilave 15 puanlık yatırıma katkı oranı dikkate alınmamış, yatırıma katkı tutarının yatırım döneminde yatırımcının diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlarına uygulanacak oranı da %80 olarak uygulanmıştır.

  1. Sınır: Fiilen Gerçekleşen Yatırım Harcaması = 6.500.000.-TL

Bu hesaplamalara göre, yatırım döneminde diğer faaliyetlerden elde edilen kazanca indirimli kurumlar vergisi uygulaması sırasında kazancın yeterli olması durumunda 4.695.000.-TL’ye kadar yatırıma katkı tutarından faydalanma imkânı bulunmaktadır. Ancak, BDP programında kurumlar geçici vergi beyannamesi eki “İndirimli Kurumlar Vergisi Tablosu”nda yer alan kutucuklar doldurulduğu zaman ortaya çıkan, fiilen gerçekleşen yatırım harcaması ile yatırıma katkı oranının çarpımı olarak program tarafından otomatik hesaplanan kutucuk (“Fiili Yatırım Harcaması Nedeniyle Hak Kazanılan Yatırıma Katkı Tutarı”) uygulayıcılarda tereddüt oluşmasına neden olmaktadır. BDP programının ilgili sekmesinin görüntüsü aşağıdaki gibidir:

Beyanname düzenleme programında bir revizyona ihtiyaç var: İndirimli kurumlar vergisi tablosu

Yukarıdaki hesaplamalar doğrultusunda, yatırım döneminde diğer faaliyetlerden elde edilen kazanca indirimli kurumlar vergisi uygulaması sırasında 4.695.000.-TL yatırıma katkı tutarından faydalanma imkânı var iken, BDP programındaki bu gösterim şekli üst sınırın 3.233.750.-TL olduğu algısı uyandırarak mükelleflerin tereddüt yaşamasına ve neticede yararlanılabilecek tutardan daha az yatırıma katkı tutarından faydalanılmasına neden olmaktadır.

Aynı örnekte US-97 kodunun 15-37 arasında olmadığı varsayımıyla; ilave teşviklerden faydalanılmaksızın,

  • Fiilen gerçekleşen yatırım harcaması tutarı 6.500.000.-TL,
  • Toplam yatırıma katkı tutarı (10.000.000 x %40 =) 4.000.000.-TL,
  • Yatırıma katkı tutarının yatırım döneminde diğer faaliyetlerinden elde edilen kazançlarına uygulanacak oranı %80 olmak üzere,

Söz konusu dönemde faydalanılabilecek yatırıma katkı tutarının üst sınırı (4.000.000 x %80 =) 3.200.000.-TL’dir. Ancak, kutucuklara girilen tutar ve oranlar dikkate alınarak BDP tarafından yapılan hesaplamaya göre, “Fiili Yatırım Harcaması Nedeniyle Hak Kazanılan Yatırıma Katkı Tutarı” 2.600.000.-TL olacaktır.

Beyanname düzenleme programında bir revizyona ihtiyaç var: İndirimli kurumlar vergisi tablosu

Beyanname Düzenleme Programının “Yanıltıcı” Gösteriminin Olası Sonuçları

Yukarıda açıklanan hususlar nedeniyle mükelleflerin hak ettikleri yatırıma katkı tutarının tamamını kullanmamaları nominal anlamda herhangi bir kayba neden olmamakla beraber, yatırım döneminde sonraki dönemlere devreden yatırıma katkı tutarları yeniden değerleme oranında endekslenemediğinden, enflasyonist ortamda paranın zaman değeri açısından ciddi kayıpları beraberinde getirmektedir. Bu nedenle, mükelleflerin BDP’deki gösterimi dikkate almayarak Kanun, Karar ve Tebliğde belirtilen sınırlar çerçevesinde işlem yapmalarında fayda olduğu kanaatindeyiz.

Diğer yandan, yatırım döneminde faydalanılacak yatırıma katkı tutarı işletme döneminde faydalanılacak yatırıma katkı tutarından mahsup edileceği için tamamlama vizesi sonucu hak kazanılacak yatırıma katkı tutarı öngörülerek ihtiyatlı uygulama yoluna da gidilebilir.

Öneri

Mevzuat ile mükelleflere tanınan teşvik unsurlarından tam ve eksiksiz faydalanılabilmesi için yukarıda kısaca izah edilen problem dikkate alınarak Gelir İdaresi Başkanlığınca Beyanname Düzenleme Programı üzerinde gerekli revizyonun acilen yapılması gerektiği kanaatindeyiz.

Son not: hatalı uygulama var ile imkan varken faydalanılmayan yatırıma katkı tutarından geçmiş dönemlere düzeltme beyannamesi verilerek faydalanılabilir. Vergi iadesi olması durumunda vergi incelemesinin gündeme geleceği tabii ki göz önünde bulundurulmalıdır.

(1) Bursa Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 03.10.2016 tarih ve 228 sayılı ve 18.12.2015 tarih ve 275 sayılı özelgeleri

Yorumlarınızı Bize Yazınız

Soru Sor