Bayram ikramiyesi yaklaşıyor
Sosyal güvenlik sistemimize 2018 yılında giren bayram ikramiyesi, her yıl Ramazan ve Kurban Bayramlarında Sosyal Güvenlik Kurumu ve Banka Sandıklarından gelir ve aylık alanlara ödeniyor.
İlk çıktığında 1.000 TL olan ikramiye 2022 için 1.100’er TL olarak ödenecek. Fakat bu ödeme her gelir/aylık ödenmediği gibi herkese eşit miktarda da ödenmiyor. Bayram ikramiyesinin de belli şartları var.
Bayram ikramiyesinin temel şartı gelir veya aylık almak. Gelir veya aylığın yaşlılık, malullük, vazife malullüğü, ölüm, iş kazası ve meslek hastalığı gibi sebeplerden kaynaklanması de önemli değil. Gelir veya aylık alan herkese ödeniyor bayram ikramiyesi. Değişen oran oluyor.
Kanuna göre gelir veya aylığın bayramın olduğu ay içinde alınması gerekiyor. Yani aylık ayın son günlerinden başlasa da ikramiye ödeniyor. Örneğin 2022 yılı Mayıs ayından itibaren emekli aylığı bağlanan kişi aylığını 17’sinde de alsa 26’sında da alsa mayıs ayı içinde aylıkta olduğundan bayram ikramiyesini alabiliyor. Bu durum hak sahipleri için de geçerli.
Hak sahipleri için ölüm tarihi ikramiye için kritik önem taşıyabiliyor. Çünkü ölüm aylıkları ölümü izleyen aydan bağlanıyor. Özellikle emekli olmadan (bayramın olduğu ay içinde) vefat eden kişilerin eş ve çocuklarına izleyen aydan aylık bağlanacağı için ikramiye hakları olmuyor.
Ölüm aylıkları geriye doğru beş yıl ödenebiliyor. Geriye doğru beş yıla kadar yapılan ödemelerde (ölüm tarihinden çok sonra başvuru, dava yolu ile hak sahipliği, soy bağının mahkeme kararı ile kurulması, iptal edilen aylığın yeniden bağlanması vs.) bayrama denk gelen dönemler varsa bu dönemler için ikramiye ödemesi yapılabiliyor.
Bayram ikramiyelerinden kesinti yapılmıyor ve bu ödemeler haczedilmiyor. Ancak bir kişiye sadece bir bayram ikramiyesi ödenebiliyor. Örneğin 4/1-b (Bağ-Kur) emeklisi bir kadının kendi aylığı için 1.100 TL tutarında ikramiye ödemesi yapılıyor. Bu kadının eşinin de vefat eden bir SSK emeklisi/sigortalısı olduğunda kendisine ölüm aylığı bağlanıyor. Fakat bu dosyadan ikinci bir ikramiye alamıyor.
Aynı kadının vefat eden babasının da 5434 Emekli Sandığı emeklisi/iştirakçisi olması halinde kendisine ayrıca bir yetim aylığı bağlanıyor. Fakat bu dosyadan da ikramiye alamıyor. Çünkü bir kişi en yüksek oranda ödemeye müsait tek dosyadan bayram ikramiyesi alabiliyor.
Hak sahiplerine yapılan ödemelerde aylık bağlama oranları esas alınıyor. 1.100 TL ikramiye de dul ve yetimlere gelir ve aylıkları oranında ödeniyor.
Hak sahiplerinin aylık ve gelir oranları kişisel durumlarına göre değişiyor.
SSK ve Bağ-Kur ölümlerde;
- Çalışmayan eş %75,
- Çalışan eş %50,
- Çalışan eş %50, çocuk %25
- Çalışmayan eş %50, çocuk %25
- Çalışan/Çalışmayan eş %50, %25 çocuk, %25 çocuk,
- Çalışan/Çalışmayan eş %40, %20 çocuk, %20 çocuk, %20 çocuk
Emekli Sandığı ölümlerde;
- Emekli Sandığına tabi memur/emekli eş %50,
- SSK’lı çalışan/SSK emeklisi eş %75,
- Bağ-Kur’lu çalışan/Bağ-Kur emeklisi eş %75,
- Çalışmayan eş %75,
- Emekli Sandığına tabi memur/emekli eş %50, %30 çocuk,
- Emekli Sandığına tabi memur/emekli eş %50, %25 çocuk, %25 çocuk,
- Emekli Sandığına tabi memur/emekli eş %40, %20 çocuk, %20 çocuk, %20 çocuk
- Çalışmayan/SSK’lı/Bağ-Kur’lu eş %60, çocuk %30
- Çalışmayan/SSK’lı/Bağ-Kur’lu eş %50, çocuk %25, %25 çocuk
- Çalışmayan/SSK’lı/Bağ-Kur’lu eş %40, çocuk %20, %20 çocuk, %20 çocuk
oranında aylık bağlanıyor. Aylık bağlama oranına göre de bayram ikramiyesi ödeniyor.
Hem yurtdışında hem de Türkiye’deki hizmetlerini birleştirip uluslararası sözleşmelere göre kısmi aylık bağlatan emekliler de kısmi aylıkları oranına göre bayram ikramiyesi alabiliyor.
Bayram ikramiyesinin kişilere fazla veya yersiz ödenmesi halinde geri istenebiliyor. Yersiz ödeme kişilerin kusurundan kaynaklanmışsa 10 yıla kadar faizli bir şekilde isteniyor. Kişilerin kusuru olmayan durumlarda fazla veya yersiz yapılmış ikramiyeler 5 yıla kadar faizsiz olarak isteniyor.