Ar-Ge faaliyetleri kapsamında yeni makina ve teçhizat alımının KDV yönünden değerlendirilmesi
7103 sayılı Kanunla Katma Değer Vergisi Kanununa eklenen geçici 39. madde ve 29.3.2018 tarihli ve 7104 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlar ile 178 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla, KDVK’nın 13. maddesine eklenen (m) bendine göre, 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamındaki teknoloji geliştirme bölgesi ile ihtisas teknoloji geliştirme bölgesinde, 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamındaki Ar-Ge ve tasarım merkezlerinde, 6550 sayılı Araştırma Altyapılarının Desteklenmesine Dair Kanun kapsamındaki araştırma laboratuvarlarında Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde bulunanlara, münhasıran bu faaliyetlerinde kullanılmak üzere yapılan yeni makina ve teçhizat teslimleri 1 Mayıs 2018 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere KDV’den istisnadır.
İstisnadan faydalanmak için;
- 4691 sayılı Kanun kapsamındaki teknoloji geliştirme bölgesi ile ihtisas teknoloji geliştirme bölgesinde,
- 5746 sayılı Kanun kapsamındaki Ar-Ge ve tasarım merkezlerinde,
- 6550 sayılı Kanun kapsamındaki araştırma laboratuvarlarında Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde bulunanlar yararlanmaktadır.
İstisna kapsamına girmesi için Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde kullanmak üzere, yeni makina ve teçhizat alımları olması gerekmektedir. Burada dikkat edilmesi husus ise, yeni olması yani teslime konu edilecek makina ve teçhizatın kullanılmamış olması gerekmektedir. Diğer önemli bir hususta, makina ve teçhizatın aksam, parça, aksesuar ve teferruatları istisna kapsamında değildir.
İstisna kapsamında makina ve teçhizat satın almak isteyen alıcılar, teknoloji geliştirme bölgesi ile ihtisas teknoloji geliştirme bölgesinde, Ar-Ge ve tasarım merkezlerinde ve araştırma laboratuvarlarında faaliyette bulunduklarına ve satın alacakları makina ve teçhizatı Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde kullanacaklarına dair ilgili birimlerden alacakları belge ile KDV yönünden bağlı oldukları vergi dairesine istisna belgesi almak için başvuruda bulunması gerekmektedir.
Diğer taraftan, istisna kapsamında alınan makina ve teçhizatın, teslim tarihini takip eden takvim yılının başından itibaren üç yıl içinde; Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetleri dışında kullanılması, elden çıkarılması veya kiralanması hallerinde, zamanında alınmayan vergi alıcıdan, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edilmektedir. Ayrıca, zamanında alınmayan vergiler ile vergi cezalarında zamanaşımı, verginin tarhını veya cezanın kesilmesini gerektiren durumun meydana geldiği tarihi takip eden takvim yılının başından itibaren başlamaktadır.
Bu istisna kapsamında KDV hesaplanmayan teslimler, KDV beyannamesinde yer alan "İstisnalar Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kulakçığının, "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda 331 kod numaralı satır aracılığıyla beyan edilmektedir.
Ar-Ge faaliyetleri kapsamında alınan yeni makina ve teçhizatları istisnadan kaynaklanan iade taleplerinde için istenen belgeler;
- Standart iade talep dilekçesi
- İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi
- İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi
- İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu
- Satış faturaları listesi
- Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin örneği ile kendisi tarafından ilgili mala ilişkin olarak istisna uygulanarak alınacak makina ve teçhizat listesinin örneğidir.
Eğer mükellefler, mahsuben iade talep ederlerse, iade talepleri yukarıdaki belgelerin ibraz edilmiş olması halinde miktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilmektedir.
Mükellefler nakden iade taleplerinde ise, bu işlemlerden kaynaklanan ve 50.000 TL’yi aşmayan nakden iade taleplerinde vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmamaktadır. İade talebinin 50.000 TL’yi aşması halinde aşan kısmın iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporu istenmektedir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülmektedir.
Diğer bir önemli husus ise, Ar-Ge faaliyetleri için alacakları makina ve teçhizatları sırasında mükelleflerin istisna belgesinin imza ve kaşe tatbik edilmiş bir suretini mal tesliminde bulunan satıcıya vermeleri gerekmektedir. Bu yazı olmadan istisna uygulanması halinde, ziyaa uğratılan vergi, ceza, zam ve faizlerden teslimi yapan mükellefler ile birlikte teslim yapılan alıcı da müteselsilen sorumludur.
Sonuç olarak, Ar-Ge faaliyetleri kapsamında yeni makine ve teçhizat alımlarında KDV yönünden avantajlardan faydalanmak için yasal şartların titizlikle yerine getirilmesi önemlidir.
(Prof. Dr. Osman Özsoy’a teşekkür ederim.)
- Katma Değer Vergisi Kanunu, Kanun Numarası: 3065, Kabul Tarihi: 25.10.1984, RG 02.11.1984/18563
- Gelir İdaresi Başkanlığı, Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği