A101’de pahalı markalar neden satılıyor?
A101 denildiğinde çoğu tüketicinin aklına uygun fiyatlı temel ihtiyaç ürünleri gelir. Pirinç, un, makarna gibi mutfak malzemeleri, temizlik ürünleri ve günlük atıştırmalıklar A101 raflarının değişmez parçalarıdır. Ancak dikkatli bakıldığında, bu marketin yalnızca ekonomik ürünler sunmadığı fark edilir.
Zaman zaman raflarda Ferrero Rocher çikolataları, Nescafé Gold kahveleri, Nutella, Eti Karam, Lavazza kahve çeşitleri ve Pınar Labne gibi premium ürünler göze çarpar. Hatta ithal ürünler bile bulunabilir: Jacobs kahve, Ritter Sport çikolata veya Lindt gibi markalar sürpriz şekilde market raflarında yerini alabilir. İçeceklerde Red Bull gibi enerji içecekleri ve premium maden suları (S. Pellegrino gibi) bile satılabilir.
Daha da ilginci, A101’in yalnızca gıda ve içecek alanında değil, elektronik ve moda alanında da prestijli markaları sunmaya başlamasıdır. Son yıllarda marketin kataloglarında New Balance ayakkabıları, Apple ürünleri, Gucci ve Versace gibi lüks markaların satıldığını görmek mümkün. Normalde yalnızca özel mağazalarda veya e-ticaret platformlarında bulabileceğimiz bu ürünler, indirim marketleri aracılığıyla geniş bir tüketici kitlesine ulaşıyor.
Peki, A101 gibi bir indirim marketi neden lüks olarak görülen markaları satıyor? Bunun arkasında basit bir ticari karar mı var, yoksa tüketici psikolojisi açısından daha derin bir strateji mi yatıyor? Bu yazıda, A101’in lüks ürünleri sunma stratejisinin tüketici davranışları açısından ne anlama geldiğini inceleyeceğiz.
Fırsat Algısı ve Nadirlik Etkisi (Scarcity Effect)
Tüketici psikolojisinde nadirlik etkisi (scarcity effect), bir ürünün sınırlı sayıda veya belirli bir süre için sunulmasının, o ürüne duyulan talebi artırdığını gösterir (Cialdini, 1984). İnsanlar, kıt kaynakların daha değerli olduğuna inanır ve bu yüzden nadir bulunan şeylere daha fazla ilgi gösterirler.
A101, lüks markaları belirli kampanya dönemlerinde ve sınırlı stoklarla satışa sunduğunda, tüketicilerde "bu fırsat bir daha gelmez" algısı yaratır. Bu da satın alma kararlarını hızlandırır.
New Balance Ayakkabı Satışı
A101, belirli dönemlerde New Balance spor ayakkabılarını piyasadaki fiyatlarının çok altında satmaktadır. Ancak stoklar sınırlıdır ve genellikle sabah erken saatlerde tükenir. Sosyal medyada birçok kişi “Mağazaya gittim, ama bulamadım” veya “Sabah erkenden almak için sıraya girdim” gibi paylaşımlar yaparak bu kıtlık algısını güçlendirir.
Apple AirPods ve iPhone Kampanyaları
A101 zaman zaman Apple AirPods veya iPhone gibi pahalı ürünleri kataloglarına ekler. Ancak bu ürünler her zaman “Sınırlı Stok” veya “Sadece Belirli Şubelerde” ibareleriyle sunulur. Bu, tüketicinin ürünü kaçırma korkusunu (fear of missing out - FOMO) tetikler ve hızlı bir satın alma kararı vermesine neden olur.
Ferrero Rocher Çikolata Kampanyası
Yılbaşı ve özel günler öncesinde A101, Ferrero Rocher çikolatalarını uygun fiyatlarla sunar. Ancak stoklar sınırlı olduğu için birçok tüketici "Bir daha bu fiyata bulamam" düşüncesiyle normalde ihtiyacı olmasa bile satın alır.
Versace Ayakkabı ve Gucci Parfümleri
A101, bazı televizyon kampanyalarında lüks parfümler satmaktadır. Ancak genellikle bu satış "sadece belirli sayıda şubede" duyurulur. Bu da tüketicinin “Bulduğum yerde almalıyım, çünkü yarın kalmayabilir” şeklinde hareket etmesine neden olur.
Uygun Fiyatlı Lüks (Affordable Luxury) Stratejisi
Ekonomik belirsizlik dönemlerinde tüketiciler büyük harcamalar yapmaktan kaçınırken, kendilerini ödüllendirmek için erişilebilir lüks ürünlere yönelirler. Silverstein & Fiske (2003) tarafından tanımlanan "uygun fiyatlı lüks" kavramı, insanların bütçelerini zorlamadan küçük mutluluklar elde etmeye çalıştığını gösterir.
A101, bu tüketici davranışını göz önünde bulundurarak lüks markaları daha uygun fiyatlarla ve belirli dönemlerde satışa sunarak müşterilerine "lüks deneyimi" yaşama fırsatı verir.
Küçük Lüksler, Büyük Tatminler
Nutella & Ferrero Rocher: Küçük Lüksler, Büyük Mutluluklar
Nutella veya Ferrero Rocher gibi premium atıştırmalıklar, günlük hayatın sıradan anlarına lüks bir dokunuş katar. Ekonomik zorluk yaşayan bir tüketici, büyük bir restoran harcaması yapmak yerine A101’den uygun fiyatlı bir Nutella alarak “tatlı bir kaçamak” yapabilir. Bu, tüketicinin kendisini ödüllendirmesine olanak tanır.
New Balance Ayakkabılar: Premium Marka, Uygun Fiyat
New Balance gibi markalar, genellikle pahalı mağazalarda satılan spor ayakkabılar sunar. Ancak A101, bu ürünleri belirli kampanyalar dahilinde piyasa fiyatından çok daha düşük rakamlara sunarak, tüketicilere kaliteli bir markayı erişilebilir kılma fırsatı verir. Orijinal ve kaliteli bir ayakkabı almak isteyen bir müşteri, bütçesini aşmadan bu fırsattan yararlanabilir.
Apple AirPods: Lüks Teknolojiyi Daha Erişilebilir Kılmak
Apple, genellikle premium bir marka olarak yüksek fiyatlarıyla bilinir. Ancak A101’in dönemsel kampanyalarında AirPods gibi Apple ürünleri piyasa fiyatının altında sunulur. Bu, tüketicilere lüks bir deneyimi "ulaşılabilir" fiyatlarla yaşama imkânı tanır. Orijinal bir Apple ürünü almak isteyen ama yüksek fiyatlardan dolayı çekinen bir tüketici, A101’in sunduğu fırsatı değerlendirebilir.
Gucci ve Versace Parfümleri: Uygun Fiyatlı Prestij
Normalde sadece lüks mağazalarda veya duty-free bölgelerinde satılan Gucci ve Versace gibi premium parfümler, A101’in televizyon satışları sayesinde daha geniş bir kitleye ulaşır. Bir tüketici, prestijli bir parfüme sahip olmanın statü göstergesi olduğuna inanıyorsa, A101’de uygun fiyata bu ürünleri bulduğunda "şimdi almazsam bir daha bulamam" düşüncesiyle hareket eder.
Tüketici Statüsü ve Hybrid Shopping Davranışı
Günümüz tüketicileri, alışveriş yaparken yalnızca lüks ya da sadece tasarruf odaklı bir yol izlemiyor. Bunun yerine, her iki yaklaşımı birleştirerek "hybrid shopping" (melez alışveriş) dediğimiz yeni bir tüketici davranışı geliştiriyorlar (Quelch, 2008).
Hybrid shopping, tüketicilerin bir yandan indirimli ürünleri tercih ederken, diğer yandan prestijli veya lüks markalara da yönelmesini ifade eder. Bir müşteri A101’den uygun fiyatlı temel gıda ürünlerini alırken, aynı zamanda bir New Balance ayakkabı veya Gucci parfüm gibi pahalı bir ürüne de yönelerek “bilinçli bir tüketici” olduğunu hisseder.
Hybrid Shopping Örnekleri: Akıllı Tüketicinin Alışveriş Tercihleri
Pirinç + Gucci Parfüm
Bir tüketici, A101’den indirimli pirinç, makarna ve un gibi temel gıda maddelerini satın alırken, aynı mağazada Gucci veya Versace gibi lüks parfümler bulduğunda, kendisine ödül olarak bir tane de bundan alabilir. Böylece, hem bütçesini korumuş hem de kendini özel hissettirecek bir harcama yapmış olur.
Market Alışverişi + New Balance Ayakkabı
A101’de temel temizlik ürünleri ve atıştırmalıklar gibi uygun fiyatlı ürünleri aldıktan sonra, reyonda piyasa değerinin altında satılan bir New Balance spor ayakkabıyı gören tüketici, bunu bir fırsat olarak değerlendirir. Böylece, hem günlük ihtiyaçlarını hesaplı şekilde karşılamış hem de kaliteli bir markaya yatırım yapmış olur.
Evde Televizyon Karşısında Lüks Alışveriş Deneyimi
A101’in televizyon satış kampanyalarında Apple AirPods veya iPhone gibi premium teknoloji ürünlerini görüp sipariş veren bir müşteri, hem büyük teknoloji mağazalarına gitmeden daha uygun fiyata alışveriş yapmanın hem de lüks bir marka kullanmanın tatminini yaşar.
Tasarruflu Alışveriş + Premium Deneyim
Günlük temel market alışverişinde A101’i tercih eden bir müşteri, sıradan bir enerji içeceği almak yerine, reyonda gördüğü Red Bull veya S. Pellegrino gibi premium içecekleri sepetine ekleyebilir. Böylece, “lüks” kategorisinde sayılan bir ürüne uygun fiyatla sahip olmanın psikolojik tatminini yaşar.
Hybrid Shopping'in Psikolojik Tatmini
Bu alışveriş davranışı, tüketiciye iki farklı psikolojik avantaj sağlar:
Bilinçli Harcama Tatmini: Uygun fiyatlı ürünleri tercih ederek “akıllı bir tüketici” olduğu hissini yaşar.
Lüks Tüketim Hissi: Aynı alışverişte lüks bir ürün alarak kendini ödüllendirir ve statü göstergesi olan bir ürüne sahip olur.
Tüketicinin bu şekilde hem rasyonel hem de duygusal tatmin yaşaması, hybrid shopping davranışının giderek yaygınlaşmasına neden olmaktadır.
Sonuç: A101'in Lüks Ürün Stratejisinin Arkasındaki Psikoloji
A101 gibi indirim marketlerinin, premium markaları sınırlı stoklarla sunması basit bir ticari hamle değil, aynı zamanda güçlü bir tüketici psikolojisi stratejisidir.
Nadirlik Etkisi (Scarcity Effect): Tüketiciler sınırlı sayıda sunulan ürünlere daha fazla değer biçer ve bu ürünleri kaçırmamak için hızlı kararlar alır.
Uygun Fiyatlı Lüks (Affordable Luxury): İnsanlar büyük harcamalar yapamasalar da, bütçelerini aşmadan kendilerini ödüllendirmek isterler. A101’in sunduğu premium ürünler, tüketicilere bu imkânı verir.
Hybrid Shopping (Melez Alışveriş) Davranışı: Günümüz tüketicileri, hem uygun fiyatlı hem de prestijli ürünleri bir arada satın alarak "akıllı harcama yaptıkları" hissini yaşarlar.
Bu stratejiler sayesinde A101, hem ekonomik müşteri kitlesine hitap etmeye devam eder hem de lüks tüketimi daha geniş kitlelere ulaştırarak alışveriş deneyimini çeşitlendirir. Sonuç olarak, tüketiciler için hem tasarruflu hem de prestijli alışveriş mümkün hale gelir.
Slogan:"Hem Hesaplı, Hem Prestijli – Seçim Senin!"
Cialdini, R. B. (1984). Influence: The Psychology of Persuasion. Harper Business.
Silverstein, M. J., & Fiske, N. (2003). Trading Up: Why Consumers Want New Luxury Goods—and How Companies Create Them. Portfolio.
Quelch, J. A. (2008). How Luxury Brands Can Benefit from a Downturn. Harvard Business Review.