7326 Sayılı Yapılandırma Kanununun Kapsamı ve Avantajları
7326 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ilişkin Kanun 9 Haziran 2021 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Yapılandırma Kanunu ile Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu, il özel idareleri, belediyeler, Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığının alacakları yapılandırma kapsamına alınmış bulunmaktadır. Yapılandırmadan yararlanacak kamu alacaklarına baktığımızda veri/ceza borçları ile sigorta prim borçlarının en büyük paya sahip olduğu anlaşılmaktadır.
Konu hakkında Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan 1 seri no.lu Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin 7326 Sayılı Kanun Genel Tebliği ise 14.6.2021 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı da 09.06.2021 tarih ve 2021/20 sayılı Genelgesinde, 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip edilen, 2021/Nisan ve önceki aylara ait olup Kanunun yayım tarihi olan 9.6.2021 tarihi veya Kanunun ilgili hükümlerinde belirtilen sürelerin sonuna kadar tahakkuk ettiği halde ödenmemiş olan Kurum alacakları ile takip ve tahsili Kurumlarına verilen alacakların yapılandırılması hakkında usul ve esasları belirlemiştir.
Yapılandırma imkanlarından yararlanmak isteyenlerin başvurularını 31.08.2021 tarihine kadar yapılmaları gerekmekte olup yapılandırılan borçların tercihe göre peşin veya taksitler halinde ödenmesi mümkün bulunmaktadır. Peşin ödemelerin, ilk taksit ödeme süresinin son günü olan 30.09.2021 tarihine kadar yapılması gerekmektedir. Peşin ve ilk iki taksit ödeme süresi içindeki ödemelerin avantajı yapılandırılan borçlara gecikme zammı ve faizi yerine hesaplanan Yİ-ÜFE güncelleme oranında indirim yapılması ile herhangi bir katsayı uygulanmamasıdır.
Halen ödemeleri devam eden 7256 sayılı Kanuna göre kesinleşmiş borçlara ödeme kolaylığı sağlayan düzenlemeden farklı olarak 7356 sayılı Yapılandırma Kanunu ile ihtilaflı ya da inceleme ve takdir işlemleri devam eden alacaklar için de yapılandırma imkânı getirilerek bu aşamalardaki alacakların hızlı bir şekilde Hazineye intikalinin sağlanması, matrah ve vergi artırımı yoluyla vergilemede öngörülebilirliğin artırılarak geçmiş vergilendirme dönemleri ile ilgili olası risklerin ortadan kaldırılması ve işletme kayıtlarının fiili durumlarına uygun hale getirilerek kayıtlı ekonomiye geçişin teşvik edilmesine yönelik çok önemli düzenlemeler yapılmıştır.
Gerçekten de Kanunla başta vergi ve ceza borçları olmak üzere kamuya ait borçların (motorlu taşıtlar vergisi, trafik para cezası, idari para cezaları, öğrenim ve katkı kredisi ve ecrimisil gibi) yapılandırılması yanında mükelleflere matrah ve vergi artırımı, işletme kayıtlarının düzeltilmesi, ihtilaflı dosyaların sulh yoluyla çözümlenmesi, inceleme ve tarhiyat aşamasındaki borçların yapılandırılması gibi çok önemli imkânlar sağlanmaktadır. 6183 sayılı Kanuna göre vergi dairelerine ödenmesi gereken yapılandırma kapsamındaki kesinleşmiş borçların dönemleri şöyle belirlenmiştir;
- 30 Nisan 2021 tarihinden önceki dönemlere ait olup 9 Haziran 2021 tarihi itibari ile kesinleşmiş vergi, resim, harç ve bunlara ilişkin cezalar ile gecikme faizi ve gecikme zammı alacakları,
- 30 Nisan 2021 tarihinden önce verilen ve 9 Haziran 2021 tarihi itibari ile kesinleşmiş olup vadesi geldiği hâlde ödenmemiş ya da ödeme süresi henüz geçmemiş olan askerlik, seçim, trafik, nüfus, karayolu taşıma, otoyollar ve köprülerden ihlalli geçiş gibi idari para cezaları,
- 9 Haziran 2021 tarihi itibarıyla kesinleşmiş olup, vadesi geldiği hâlde ödenmemiş ya da ödeme süresi henüz geçmemiş olan diğer amme alacaklarından takip için vergi dairelerine intikal edenler (ecrimisil, öğrenim ve katkı kredisi alacakları gibi).
Yapılandırma Kanunu ile mükelleflere sağlanan avantajlar ve kolaylıkları ise şöyle özetlemek mümkün bulunmaktadır:
- Vergi dairesine ödenmemiş vergi ve diğer borçların tamamı ile bunlara bağlı gecikme zamları ve faizleri yerine hesaplanan Yİ-ÜFE ile borcun ödenmesi,
- Vergi aslına bağlı cezaların tamamen silinmesi, vergi aslına bağlı olmayan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının %50’sinin silinmesi,
- Ödenmemiş motorlu taşıtlar vergisinin aslı ile bunlara bağlı faizler yerine hesaplanan Yİ-ÜFE ile borcun ödenmesi,
- Trafik para cezaları ve diğer idari para cezalarının tamamı ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi ve gecikme zamları yerine hesaplanan Yİ-ÜFE ile borcun ödenmesi,
- Öğrenim ve katkı kredisi alacaklarının tamamı ile bunlara bağlı gecikme zamları yerine hesaplanan Yİ-ÜFE ile borcun ödenmesi,
- Dava konusu yapılan vergi tarhiyatları, vergi cezaları ve idari para cezaları gibi ihtilaflarının sulh yoluyla sonlandırılması,
- İşletmede mevcut olduğu hâlde kayıtlarda yer almayan ya da kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede bulunmayan emtia, makine, teçhizat, demirbaşlar ile kasa mevcudu ve ortaklardan alacakların beyan edilmesi ile işletme kayıtlarının gerçek duruma uygun hale getirilmesi,
- Vergi incelemesi ve takdir işlemleri devam eden alacakların yapılandırılması,
- Matrah veya vergi artırımında bulunan ve şartları yerine getiren mükelleflere ilişkin olarak vergi incelemesi ve tarhiyatı yapılmaması ile matrah veya vergi artırımı sonucunda tahakkuk eden vergilerin tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi durumunda vergilerden %10 indirim yapılması,
- İhtirazi kayıtla verilen beyannameler üzerine tahakkuk etmiş olan vergilerin yapılandırılması,
- Beyan edilmemiş gelir ve kazançların cezasız ve faizsiz pişmanlıkla beyanı,
- Yapılandırılan tutarların peşin veya ikişer aylık (6, 9, 12, 18) dönemlerde 36 aya kadar taksitler halinde ödenmesi ile peşin ödemelerde (30.09.2021 tarihi) Yİ-ÜFE oranında hesaplanan tutardan %90 indirim yapılması,
- Trafik para cezaları ve diğer idari para cezalarının peşin ödenmesi halinde asıllarında %25 indirim yapılması,
- Taksitli ödeme seçeneği tercih edilmesi halinde ilk taksitin süresinde ödenmesi şartıyla, ikinci taksit ödeme süresi içinde geri kalan taksitlerin tamamının ödenmesi halinde; Yİ-ÜFE oranında hesaplanan tutardan ayrıca %50 indirim yapılması, trafik para cezaları ve diğer idari para cezaları asıllarında %12,5 indirim yapılması,
- 9 Haziran 2021 tarihi itibariyle aktifte kayıtlı bulunan taşınmazlar ile amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerini 31 Aralık 2021 tarihine kadar yeniden değerleme imkânı.
Vergi İdaresine borcu olan kişilere, mükelleflere ve işletmelere getirilen bu imkan ve avantajlardan yararlanmak için süresinde ilgili kurumlara başvuru yapılması ve ödemelerin süresinde yapılması gerekmektedir. Yapılandırmadan yararlanmak isteyenlerin başvurularını 31.08.2021 tarihine kadar Gelir İdaresi Başkanlığı internet adresi (www.gib.gov.tr) veya e-Devlet (www.turiye.gov.tr) üzerinden İnteraktif Vergi Dairesine giriş yaparak, bağlı olunan vergi dairesine şahsen veya posta yoluyla, diğer vergi daireleri aracılığıyla da yapılabilecektir. Başvuruların Tebliğ ekinde yer alan duruma uygun başvuru dilekçeleri ile yapılması gerekmektedir.
Gelecek yazılarımızda yapılandırma kanunu ile mükelleflere ve borçlulara sağlanan imkanlar hakkında yazılarımıza devam edeceğiz.