7256 Sayılı Kanunla Kurumlar Vergisi Kanununda Yapılan Değişiklikler
17.11.2020 tarihinde yürürlüğe giren 7256 sayılı Kanunla kamu alacaklarının yapılandırılması ve varlık barışı düzenlemesinin yanında vergi kanunlarında ve istihdamın teşviki kapsamında bazı kanunlarda değişiklik yapılmıştır. Bu çalışmamızda, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununda yapılan düzenlemelerden bahsedilecektir.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32 nci maddesine eklenen fıkra
7256 sayılı Kanunun 35 inci maddesiyle, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32 nci maddesine eklenen (6) numaralı fıkraya göre, Payları Borsa İstanbul Pay Piyasasında ilk defa işlem görmek üzere en az %20 oranında halka arz edilen kurumların, 5 hesap dönemine ait kazançlarına kurumlar vergisi oranının %18 olarak uygulanması öngörülmektedir. Düzenleme 1/1/2021 tarihinden, özel hesap dönemine tabi olan mükelleflerde 2021 takvim yılında başlayan özel hesap döneminin başından itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere 17.11.2020 tarihinde yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.
Bu hükümlere göre, Payları Borsa İstanbul Pay Piyasasında ilk defa işlem görmek üzere en az %20 oranında halka arz edilen kurumların (bankalar, finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri, finansman şirketleri, ödeme ve elektronik para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketleri hariç) paylarının ilk defa halka arz edildiği hesap döneminden başlamak üzere beş hesap dönemine ait kurum kazançlarına kurumlar vergisi oranı 2 puan indirimli olarak uygulanır. İndirimden yararlanılan hesap döneminden itibaren beş hesap dönemi içinde pay oranına ilişkin bu fıkrada belirlenen şartın kaybedilmesi hâlinde, indirimli vergi oranı uygulaması nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir.
Düzenlemeyle, anonim şirketlerin Borsa İstanbul aracılığıyla halka açılmaları teşvik edilmekte ve böylece sermeye piyasalarının genişlemesi sağlanmaktadır. Bu indirim dolayısıyla halka açık hale gelen firmalar önemli bir vergisel avantaj sağlamış olacaktır. Uygulamada kritik nokta, %20 halka açıklık oranının 5 yıl boyunca sağlanması gerekliliğidir. Bunun dışında başka herhangi bir şart yoktur.
Sermaye şirketlerinin kendi hisselerini iktisabı (GVK’nın 94 uncu maddesinde yapılan değişiklik)
Yapılan düzenlemeyle, tam mükellef sermaye şirketlerinin kendi hisselerini geri almaları durumunda kar dağıtımına ilişkin vergilemenin nasıl yapılacağı hususuna açıklık getirilmiştir. 7256 sayılı Kanunun 17 inci maddesiyle, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin üçüncü fıkrasından sonra gelmek üzere eklenen fıkra hükmüne göre; tam mükellef sermaye şirketlerinin geri almış oldukları kendi hisse senetlerini hangi şekillerde elden çıkarmaları durumunda dağıtılmış kar payı sayılacağı ve gelir vergisi kesintisi yapılacağı hüküm altına alınmıştır. Maddeye yeni eklenen hükme göre, tam mükellef sermaye şirketlerinin iktisap ettikleri kendi hisse senetlerini veya ortaklık paylarını;
- Sermaye azaltımı yoluyla itfa etmeleri hâlinde iktisap bedeli ile hisse senetlerinin veya ortaklık paylarının itibari değeri arasındaki fark tutar sermaye azaltımına ilişkin kararın ticaret sicilinde tescil edildiği tarih,
- İktisap bedelinin altında bir bedel karşılığında elden çıkarmaları hâlinde iktisap bedeli ile elden çıkarma bedeli arasındaki fark tutar elden çıkarma tarihi,
- İktisap ettikleri tarihten itibaren iki tam yıl içerisinde, sermaye azaltımı yoluyla itfa etmemeleri veya elden çıkarmamaları hâlinde, iktisap bedeli ile hisse senetlerinin veya ortaklık paylarının itibari değeri arasındaki fark tutar iktisap tarihinden itibaren iki tam yıllık sürenin son günü,
itibarıyla dağıtılmış kâr payı sayılacaktır ve bu tutarlar üzerinden %15 oranında vergi tevkifatı yapılacaktır. Bu fıkra kapsamında tevkif edilen vergiler herhangi bir vergiden mahsup edilemez. Cumhurbaşkanı, tam mükellef sermaye şirketinin paylarının Borsa İstanbul’da işlem görüp görmemesine, işlem gören paylarının toplam payları içindeki oranına, geri alınan payların Borsa İstanbul’da işlem gören paylardan olup olmamasına, tam mükellef kurumlardan geri alınıp alınmamasına, tam mükellef sermaye şirketinin yıllık satış hasılatı ve diğer gelirlerinin toplam tutarına göre ayrı ayrı ya da birlikte, bu oranı sıfıra kadar indirmeye veya bir katına kadar artırmak suretiyle yeniden tespit etmeye yetkilidir.
Şirketler, özellikle borsada işlem gören paylarındaki düşüşü engellemek ve şirketin genel durumunu daha iyi göstermek amacıyla kendi paylarını iktisap edebilmektedirler. 2012 yılında yürürlüğe giren yeni Türk Ticaret Kanununda, sermaye şirketlerinin kendi paylarını iktisap edebilmelerine imkan sağlanmıştır. Ancak şirketlerin kendi paylarını satın almaları durumunda, işletme kaynakları ortaklara aktarılmakta ve bu durumda vergileme işlemin nasıl yapılacağını yönelik tereddütler bulunmaktaydı. Şirketlerin satın aldıkları kendi hisseleri 2 şekilde işleme tabi tutulur:
- Bu hisseler sermayenin itfası yoluyla yok edilir ve sermaye azaltılır.
- Bu hisseler tekrar 3. kişilere satılır.
Yapılan düzenlemeyle, itibari değerin üstünde satın alınan ve itfa edilen sermaye sonucu, satın alım bedeli ile hisselerin itibari değer arasındaki fark %15 vergiye tabi tutulmaktadır. Ayrıca, satın alınan hisselerin zararına satılması durumunda da aradaki olumsuz fark %15 stopaja konu olmaktadır.
Kurumlar Vergisi Kanununun geçici 2 nci maddesinin uygulama süresinin uzatılması
7256 sayılı Kanunun 36 ıncı maddesiyle, 5520 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “31/12/2020” ibaresi “31/12/2025” şeklinde değiştirilmiş ve fıkranın (c) ve (ç) bentleri ile ikinci fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır. Buna göre, dernek veya vakıfların elde ettikleri kesinti suretiyle vergilendirilmiş taşınmaz kira gelirleri ve menkul kıymet gelirleri ile Milli Eğitim Bakanlığına bağlı mesleki ve teknik eğitim okullarındaki atölyeler, otelcilik ve turizm meslek liselerindeki uygulama otelleri, çıraklık ve halk eğitim merkezleri gibi birimlerinin elde ettikleri gelirler dolayısıyla iktisadi işletme oluşmaması uygulamasına yönelik hükümler içeren KVK’nin geçici 2 nci maddesinin uygulama süresi 31/12/2025 tarihine kadar uzatılmaktadır. Bu düzenleme 7256 sayılı Kanunun Resmi Gazete’de yayımlandığı 17.11.2020 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Kurumlar Vergisi Kanununun geçici 11 inci maddesinde yapılan değişiklik
7256 sayılı Kanunun 37 inci maddesiyle 5520 sayılı Kanunun geçici 11 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “2020” ibaresi “2021” şeklinde değiştirilmiştir. Bu hükme göre, Türkiye'de oynanması planlanan 2021 UEFA Şampiyonlar Ligi Final karşılaşmasının oynanacağı tarihe göre güncelleme yapılmak suretiyle (UEFA), katılımcı futbol kulüpleri ve organizasyonda görevli tüzel kişilerden işyeri, kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayanlar Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve iratları dolayısıyla gelir ve kurumlar vergisinden muaf tutulmaktadır. Bu düzenleme 7256 sayılı Kanunun Resmi Gazete’de yayımlandığı 17.11.2020 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Yorumlar