2008 Ekim meselesi milletvekillerini de etkiledi
Milletvekillerinin emekliliği de diğer tüm emekliler gibi hizmet süresi ve yaş gibi koşullara bağlı. Dolayısıyla milletvekili iki sene sonra emekli olmuyor. Şartları taşıyorsa emekli oluyor, iki yıl milletvekilliği yaptıysa maaşı milletvekili emekli maaşı oluyor.
Milletvekilleri geniş anlamda kamu görevlisi kapsamında yer alır. Özlük hakları bakımından aylıkları yoktur, ödenekleri vardır. Ödeneğin hukuki niteliği de aylıktan farklıdır.
Sosyal güvenlikleri yönüyle milletvekilleri 4/1-c (Emekli Sandığı) kapsamında kamu görevlisi sayılırlar. Emekli aylıklarının hesaplanması ile ilgili de 5510 sayılı Kanunda 2012 yılında getirilen özel bir hüküm bulunur.
“Cumhurbaşkanı yardımcılığı, bakanlık veya TBMM üyeliği görevlerinde bulunanlara, …….., Cumhurbaşkanına bağlanacak yaşlılık aylığının %45 oranında yaşlılık aylığı ödenir.”
Dolayısıyla milletvekili emekli aylıkları Cumhurbaşkanı emekli aylığına göre belirlenir. Cumhurbaşkanı emekli aylığı da Cumhurbaşkanı yıllık ödeneğinin %40’ıdır. Ödenek yılda bir kez bütçe kanunuyla belirlenir.
Milletvekili emekli aylığını düzenleyen kanun hükmünde “geçici 2 ve geçici 4 üncü maddelere göre hesaplanacak aylıktan az olmamak üzere” şeklinde bir ifade bulunur. Yani SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığından dolayı daha yüksek aylık bağlanabiliyor ise yüksek olanı alır.
2022 yılı için Cumhurbaşkanı ödeneğine %14,4 artış yapıldı ve aylık 100.750 TL olarak belirlendi. Bu tutarın %40’ı, 40.300 TL yapıyor. Milletvekili emeklisine %45’ini verilince aylık 18.135 TL emekli maaşına ulaşılıyor.
2008 yılı Ekim ayından önce memuriyeti olan yani T.C. Emekli Sandığı iştirakçisi olan milletvekillerinin aylığı ise bu yıl yukarıdaki formülün dışına çıktı. Çünkü Emekli Sandığı Kanununa göre milletvekillerine 9.000 ek gösterge ve 45.000 makam/temsil tazminatı üzerinden emekli aylığı hesaplanıyor. Tutar yüksek çıkınca Emekli Sandığı aylığı ödeniyor.
Hal böyle olunca toplam hizmeti (tüm çalışmalar) 20 yıl olan vekile 18.963 TL, 25 yıl olan vekile 19.579 TL, 30 yıl olan vekile 20.178 TL emekli aylığı bağlanıyor. Üstelik bu tutarlar Temmuz ayında şimdiden yaklaşık %15-20 artacak gibi duruyor.
2008 öncesi memuriyeti olmayan vekillerin emekli aylığı temmuz artışından etkilenmeyeceği için 18.135 TL 2022 yılı için sabit kalacak. Daha önce memuriyeti olup Emekli Sandığına tabi hizmeti olan vekillerin temmuz artışı düşünüldüğünde makas da artacak.